کود NPK، کاربرد و انواع آن

کود NPK، کاربرد و انواع آن

کود NPK یک نوع کود کامل است که از ترکیب سه عنصر مغذی اصلی برای گیاهان تشکیل شده است. این عناصر عبارتند از: نیتروژن (N)، فسفر (P)، و پتاسیم (K). این کودها به عنوان یک منبع تغذیه اصلی برای گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ترکیبات کود NPK

کود NPK از این سه عنصر تشکیل شده است: 

نیتروژن (N): نیتروژن از اهمیت بسیاری برای رشد گیاهان برخوردار است. این عنصر مسئول تامین ازت گیاهان و تشکیل پروتئین‌ها و کلروفیل است. کود حاوی نیتروژن به عنوان یکی از منابع اصلی تامین ازت گیاهان در فاز رشد، شناخته می‌شود.

فسفر (P): فسفر نقش مهمی در تشکیل ریشه‌ها، گل‌دهی و میوه‌دهی گیاهان ایفا می‌کند. از زمان کاشت تا مرحله بلوغ، گیاهان به فسفر نیاز دارند. کود حاوی فسفر معمولاً در زمان کاشت و یا در مراحل اولیه رشد گیاهان استفاده می‌شود.

هیومیک اسید چیست و چه کاربردی دارد/admin/pages/173935189 اینجا کلیک کن

پتاسیم (K): پتاسیم نقش مهمی در تنظیم تراکم کلروفیل دارد. همچنین، این عنصر در مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مانند سرما و خشکی نیز تاثیرگذار است. کود حاوی پتاسیم معمولاً در مراحل میوه‌دهی و بلوغ گیاهان مصرف می‌شود.

فهرست مطالب این مقاله

1. ترکیبات کود NPK
2. چرا به کود NPK، کود کامل می گویند؟
3. NPK مخفف چیست؟
4. انواع کود NPK و کاربرد آن‌ها
   1. کود 10 52 10
   2. کود 20 20 20
   3. کود 12 12 36
   4. کود 15 5 30
5. روش مصرف کود NPK
6. زمان مصرف کود NPK

چرا به کود NPK، کود کامل می گویند؟

اصطلاحا به کود NPK کود کامل نیز گفته می‌شود؛ چرا که این نوع کود حاوی ترکیب کلی از عناصر مغذی اصلی برای گیاهان می‌باشد. ترکیب این کود عناصر نیتروژن (N)، فسفر (P)، و پتاسیم (K)، که سه عنصر مغذی اصلی برای رشد سالم گیاهان هستند، وجود دارد. این کودها علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز گیاهان، نقش مهمی در تشکیل پروتئین‌ها، کلروفیل، ریشه‌ها، گل‌دهی و میوه‌دهی دارند. به عبارت دیگر، کود NPK به عنوان یک منبع تغذیه اصلی برای گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و به تعادل تغذیه‌ای گیاهان کمک می‌کند. از این رو به عنوان «کود کامل» شناخته می‌شود.

NPK مخفف چیست؟

کود NPK مخفف حرف اول سه عناصر نیتروژن N، فسفر P، پتاسیم K هستند. اعدادی که گاها به‌جای این سه حروف روی بسته‌بندی کود نوشته می‌شوند نشان‌دهنده نوع‌های مختلف این کود هستند. عدد اول همیشه نشان‌دهنده درصد نیتروژن، عدد دوم نشان‌دهنده میزان فسفر و عدد سوم بیانگر مقدار پتاسیم در کود است. به عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم عناصر ماکرو نیز گفته می‌شود. ریزمغذی‌ها (عناصر میکرو) در کنار این سه عنصر جهت تکمیل تغذیه استفاده می‌شود.

هیو میک اسید چیست و چه کاربردی دارد/admin/pages/173935189 اینجا کلیک کن

انواع کود NPK و کاربرد آن‌ها

در تعیین نوع کودهای NPK دو معیار درصد عناصر و شکل آن می‌تواند در خرید کود NPK تأثیرگذار باشد. بسته به نیاز گیاهان درصد عناصر مختلفی برای هر یک از انواع کودهای NPK در نظر گرفته شده است. این کود در سه دسته گرانول، کریستالون و مایع به بازار عرضه می‌شود. نوع کریستالون پرمصرف‌ترین نوع کود NPK است. این کود با توجه به نیاز گیاهان، به صورت آبیاری و یا محلول‌پاشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به معرفی برخی از انواع پرکاربرد این کود پرداخته می‌شود.

کود 10 52 10

کود 10-52-10 یک نوع کود NPK است که در ترکیب خود دارای 10 درصد نیتروژن، 52 درصد فسفر و 10 درصد پتاسیم می‌باشد. در این کود، مقدار فسفر (P) به نسبت بسیار بالا آورده شده و به طور معمول دارای مزایا و کاربردهای خاص خود است.

مزایای کود 10 52 10

افزایش تشکیل ریشه‌ها: مقدار بالای فسفر در این کود به تشکیل و تقویت سیستم ریشه گیاهان کمک می‌کند. این امر به گیاهان کمک می‌کند تا به بهترین نحو از آب و عناصر مغذی در خاک استفاده کنند.

تقویت گل‌دهی و میوه‌دهی: مقدار بالای فسفر در این کود به رشد و توسعه گل‌ها و میوه‌ها کمک می‌کند. این امر باعث افزایش تولید میوه و بهبود کیفیت محصولات می‌شود.

کمک به تنظیم انرژی گیاه: پتاسیم (K) موجود در این کود به گیاهان انرژی می‌دهد و در تنظیم فرایندهای متابولیکی نیز نقش موثری ایفا می‌کند.

کود 20 20 20

کود 20-20-20 یک نوع کود NPK است که در ترکیب خود دارای مقادیری مساوی از نیتروژن (N)، فسفر (P)، و پتاسیم (K) با نسبت‌های 20 درصدی می‌باشد. این نوع کود به عنوان کود تعمیری و عمومی برای انواع گیاهان در مراحل مختلف رشد و توسعه گیاهان استفاده می‌شود.

مزایای کود 20 20 20

رشد سالم گیاهان: مقدار مناسب نیتروژن (N)، فسفر (P)، و پتاسیم (K) در این کود به گیاهان انرژی می‌دهد و به رشد و توسعه سالم آنها کمک می‌کند.

افزایش گل‌دهی و میوه‌دهی: مقادیر معتدل از این سه عنصر مغذی به تقویت گل‌ها و میوه‌ها و افزایش تولید میوه‌ها و گل‌ها کمک می‌کند.

تعادل تغذیه‌ای: این کود با تأمین نیتروژن، فسفر، و پتاسیم به گیاهان به تعادل تغذیه‌ای کمک می‌کند و جلوگیری از نقص‌های مغذی در گیاهان می‌کند.

بهبود کیفیت محصولات: استفاده از این کود بهبود کیفیت محصولات از نظر رنگ، طعم، و ماندگاری را تسهیل می‌کند.

کود 12 12 36

کود 12-12-36 یک نوع کود NPK است که در ترکیب خود دارای مقدار پتاسیم (K) و فسفر (P) با نسبت‌های 12 درصدی و نیتروژن (N) با نسبت 36 درصدی است. این نوع کود به عنوان یک کود با تأکید بر پتاسیم بالا و مقدار معتدل نیتروژن و فسفر در مراحل خاصی از رشد گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایای کود 12 12 36

افزایش تولید میوه: مقدار بالای پتاسیم در این کود به تولید و رشد میوه‌ها و بذرهای گیاهان کمک می‌کند. این امر باعث افزایش تولید محصولات میوه‌ای می‌شود.

تنظیم فرایندهای متابولیکی: پتاسیم (K) نقش مهمی در تنظیم فرایندهای متابولیکی گیاهان ایفا می‌کند و به جذب عناصر مغذی و محافظت از گیاهان در برابر تنش‌های محیطی کمک می‌کند.

مقاومت به تنش‌های محیطی: وجود پتاسیم در این کود می‌تواند به گیاهان در مقابل تنش‌های محیطی مانند خشکی و سرما مقاومت بیشتری بدهد.

کود 15 5 30

کود 15-5-30 یک نوع کود NPK است که در ترکیب خود دارای 30 درصد نیتروژن، 5 درصد فسفر و 15 درصد پتاسیم می‌باشد.

مزایای کود 15 5 30

این کود کامل با قابلیت انحلال پذیری صد درصد در آب، نیازهای تمامی گیاهان را تامین می‌کند.این کود بعد و قبل از مرحله گلدهی تا برداشت محصول قابل استفاده است. مصرف کود 15 5 30 باعث افزایش حرکت روزنه‌ها می‌شود و تاثیر بسزایی در افزایش باردهی و مقاومت گیاه در برابر آفات دارد. کود 15 5 30 علاوه بر قابلیت مصرف در کلیه سیستم های آبیاری به روش محلول پاشی برگ ها نیز مورد استفاده قرار می­ گیرد.

بسته به نیاز گیاهان درصد عناصر مختلفی برای هر یک از انواع کودهای NPK در نظر گرفته شده است.

روش مصرف کود NPK

روش مصرف کود NPK بر اساس نیاز گیاهان و تحلیل خاک صورت می‌گیرد. در ادامه توضیحاتی در مورد روش‌های عمومی مصرف کود NPK آورده شده است:

تعیین نیازهای گیاهان: ابتدا باید نیازهای گیاهان خود به عناصر مغذی را تعیین کنید. برای این منظور، می‌توانید از تحلیل خاک، برگ‌آزمایی، یا مشاوره کشاورزی استفاده کنید تا نسبت به میزان نیتروژن (N)، فسفر (P)، و پتاسیم (K) مورد نیاز اطلاعات دقیقی بدست آورید.
انتخاب نوع کود: بر اساس نیازهای گیاهان و تحلیل خاک، می‌توانید نوع مناسبی از کود NPK انتخاب کنید. نوع کود و نسبت این عناصر در آن باید با نیازهای گیاهان همخوانی داشته باشد.

اعمال کود: کود را به میزان مناسب و با رعایت دستورات روی بسته بندی اعمال کنید. معمولاً کودها را در اطراف پایه گیاهان پخش و سپس زمین آبیاری می‌شود تا کود به خوبی در خاک جذب شود. پس از اعمال کود، به تنظیمات آبیاری و مراقبت منظم از گیاهان توجه داشته باشید و از ایجاد تنش‌های زیادی برای گیاهان جلوگیری کنید.

نظارت و ارزیابی: مانیتورینگ و ارزیابی نتایج مصرف کود از اهمیت بسیاری برخوردار است. از نمونه‌برداری خاک و برگ‌آزمایی‌ها برای تعیین تأثیر کود استفاده کنید و در صورت نیاز تصحیح‌کننده‌ها را به تنظیمات کود اضافه کنید.

هیومیک اسید چیست و چه کاربردی دارد/admin/pages/173935189 اینجا کلیک کنید

زمان مصرف کود NPK

زمان مصرف کود NPK وابسته به نوع گیاه، خاک، و شرایط محیطی است. اما به طور کلی، کود NPK می‌تواند در زمان‌های مختلفی مصرف شود. به عنوان مثال، می‌توان آن را در زمان کاشت گیاهان، در مراحل رشد فعال، و یا در مراحل میوه‌دهی و بلوغ گیاهان به کار برد. بهتر است به تحلیل خاک و نیازهای خاص گیاهان خود توجه داشته باشید و زمان مصرف کود را بر اساس این عوامل تعیین کنید. در ادامه به توضیحاتی در مورد زمان‌های مصرف کود NPK برای مراحل مختلف رشد گیاهان پرداخته شده است:

زمان کاشت: بسیاری از گیاهان نیاز به تغذیه اولیه در مرحله کاشت دارند. در این مرحله، می‌توانید کود NPK را با خاک مخلوط کرده و در حفره‌های کاشت گیاهان اعمال کنید تا گیاهان از ابتدا از عناصر مغذی بهره‌مند شوند.

رشد فعال: در مراحل فعالیت گیاه، که معمولاً از اواسط بهار تا اوایل تابستان است، مصرف کود NPK برای تغذیه و رشد گیاهان موثر است. این مرحله شامل رشد سبزه‌ها و تشکیل برگ‌ها و ساقه‌ها می‌شود.

گل‌دهی و میوه‌دهی: در مراحل گل‌دهی و تشکیل میوه، گیاهان نیاز به کود NPK دارند تا میوه‌ها به خوبی به بار برسند. مصرف کود در این مرحله می‌تواند به افزایش تولید میوه و کیفیت آنها کمک کند.

تغذیه پاییزی: در پایان فصل رشد، معمولاً پاییز، مصرف کود NPK می‌تواند به تقویت ریشه‌ها و ذخیره سازی مواد غذایی گیاهان در طی زمستان کمک کند